پنل تخصصی “متاروس و بلاکچین در شهر هوشمند و انرژی هوشمند” از سلسله پنل­ های تخصصی متاراد با مشارکت معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، وزارت نیرو و سازمان­ های تابعه آن (پژوهشگاه نیرو، شرکت توانیر و …)، شرکت مهندسی گسترش سامانه امن (مگسا) و مرکز کار ایران، روز چهارشنبه 12 مرداد 1401 در محل پژوهشگاه نیرو برگزار شد.

در این پنل که با حضور متخصصان حوزه ­های آب و انرژی از مجموعه­ های مختلف وزارت نیرو و اساتید برجسته دانشگاه در حوزه بلاکچین و کاربرد آن در مدیریت هوشمند برگزار شد، فرصت­ ها و چالش­ه ای پیش روی شهر هوشمند و مدیریت هوشمند انرژی، با ظهور فناوری­ های بلاکچین، رمزارزها و رمز ارزش­ها و متاورس، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای نشست، دکتر محمدرضا جبارپور، رئیس پنل و عضو هیات علمی پژوهشگاه نیرو، ضمن اشاره­ ای مختصر به تاریخچه متاورس اشاره داشتند که در سال­ های اخیر، توجه به انرژی­ های تجدیدپذیر و تولید پراکنده به دلیل افزایش تقاضای انرژی و آلودگی­ های زیست محیطی، افزایش یافته است. به همین علت در ساختار جدید شبکه قدرت، مصرف کنندگان می توانند نقش تولیدکننده هم داشته باشند. با توجه به این که تعداد تولید/مصرف کنندگان در این ساختار بسیار بیشتر از شبکه ­های قدرت سنتی است، نیاز به بستری امن، شفاف، سریع و مقیاس ­پذیر برای تبادلات انرژی به شدت احساس می­شود که فناوری بلاکچین با توجه به خصوصیات منحصر بفرد خویش می­ تواند چنین بستری را فراهم کند. در ادامه، دکتر سمیعی دبیر نمایشگاه و کنفرانس علمی تخصصی و بین‌المللی متاراد، اقتصاد دیجیتال و فناوری­ های مالی مبتنی بر بلاکچین را از مهم­ترین تحولات فناورانه نوظهور در دنیا دانستند که با توجه به سرعت رشد کمی و کیفی قابل توجه­ آن نسبت به سایر فناوری­ های دیگر، یکی از اصلی­ ترین بخش ­های اشتغال­زایی در کشور در آینده ­ای نزدیک را همین حوزه برشمردند. لذا لزوم آگاهی بخشی در سطح عموم مردم به سبب آشنایی ایشان با فرصت­ ها و آسیب­ های این حوزه ­های نوظهور را ضروری دانسته و شان حضور معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در این موضوع، از این مدخل مورد اشاره قرار دادند. دکتر الهام فراهانی مشاور متاراد و مدرس دانشگاه صنعتی شریف، ضمن ارایه توضیحات جامعی از متاورس، از روند فزاینده رشد این فناوری را در سال­ های آتی و انواع دارایی دیجیتال گزارش کاملی را ارایه نمودند. در ادامه، دکتر عبدالصاحب ارجمند مديرکل دفتر راهبري و نظارت بر انتقال و توزيع برق، تحول در حوزه اقتصاد دیجیتال را یکی از محورهای مهم مدنظر در تدوین برنامه­ های میان مدت و بلندمدت صنعت برق کشور برشمردند و بهره برداری از فناوری بلاکچین را در حوزه هوشمندسازی مدیریت انرژی و حل مسایل صنعت برق کشور، ناگزیر دانستند. دکتر محمدمهدی عباسی پژوهشگر پژوهشگاه نیرو، هوشمندی یک شهر را حاصل همگرایی فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، متاورس و هوش‌مصنوعی دانست که هر چه زمان می‌گذرد میزان و درصد همگرایی این فناروی‌ها افزایش می‌یابد. وی پایداری و بهره برداری مطمئن از شبکه انرژی را یکی از بخش‌های کلیدی شهرهای هوشمند برشمرد که دستیابی به آن نیازمند سرمایه‌گذاری روی مدیریت کارآمد و سازگار با محیط‌ زیست است. وی افزود توسعه جوامع هوشمند، افزایش شدید تقاضا برای منابع انرژی را به همراه داشته که این تقاضا، گاهی آنقدر بالا است که از منابع محلی در دسترس فراتر می‌رود. یک راه‌حل بلندمدت برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده انرژی، مدیریت هوشمند انرژی است که کاملاً بر مبتنی بر منابع انرژی تجدیدپذیر باشد. دکتر محسن ظهیر، هیات علمی پژوهشگاه نیرو، مشخصات و مولفه ­های یک پلتفرم بومی برای تجارت انرژی همتا به همتا مبتنی بر بلاکچین را برای شرکت­ های توزیع مورد بحث و بررسی قرار دادند. دکتر صبریه چوبکار هیات علمی پژوهشگاه نیرو، پیشرفت و تحقق بسیاری از فناوری­ ها در عصر حاضر را زمینه­ ساز عملیاتی شدن مفهوم مجازی­ سازی و ساخت نسخه دیجیتال از انواع سیستم­ ها و ماشین آلات دانستند و مزایای استفاده از همزاد دیجیتال در صنعت برق را تشریح نمودند. در ادامه، مهندس لیلا عبدی از پژوهشگاه نیرو و دکتر علی محمدی از شرکت مهندسی گسترش سامانه امن (مگسا)، به ترتیب به معرفی مولفه­ های شبکه هوشمند و توکن انرژي و همچنین معماری فنی سازمان هوشمند غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین پرداختند. همپنین دکتر محمد ابراهیم نژاد، رئیس اداره امنیت و پایایی شبکه برق وزارت نیرو، توسعه فناوری متاورس را منوط به توسعه نسل پنجم شبکه­ های ارتباطی دانست و برنامه ریزی ویژه جهت تامین انرژی موردنیاز این فناوری را با گسترش استفاده از آن در کشور، ضروری دانستند.

در پایان نشست، تمامی اعضای پنل ضمن اعلام حمایت از برگزاری رویدادهای علمی پیرامون نقش و کاربرد فناوری‌های نوظهور در حل مسائل صنعت برق، بر ادامه برگزاری نشست­ های تخصصی جهت ایجاد همگرایی بین برنامه ­ریزان و سیاستگذاران صنعت برق کشور، تاکید کردند.